Ingezonden door Henk Bloemhoff
Haost alle lezings op et Nedersaksisch symposium van 16 september 2022 in De Nieuwe Kolk in Assen bin bi’j mekeer brocht in et ni’jste Jaorboek Nedersaksisch. Et is pas verschenen, en dat is gebeurd bi’j Stichting Sasland, in saemenwarking mit Pumbo.nl in Zwaag.
De riegel begint mit de Grunninger schriefster Ingeborg Nienhuis. Zi’j vertelt o.a. over heur schrieversaachtergronden en heur Grunninger boeken Hoeze Toenbaauw en Schoem of De voarende Zoltkamper. Naotied schreef ze nog et scenario van de Grunninger film Schoem. Die film zal dit jaor uutkommen.
Stellingwarver dichter Willem Jan Teijema prissenteert de twiede bi’jdrege an et boek. Disse van Donkerbroek ofkomstige dichter brengt een riegel eigen gedichten in et Stellingwarfs.
Ok Twents dichter en historikus Dick Schlüter brengt een keuze uut eigen poëzie. Dick het grote bekendhied, onder aanderen deurdat hi’j Provinciedichter van Overiessel west het (2011-2013) en ok Stadsdichter van Ensche (2021-2023).
Aachterhoeker auteur Joop Hekkelman brengt inkelde van zien verhaelen en gedichten in zien streektael. Hi’j is o.e. kollumnist en docent Aachterhoeks.
Harrie Scholtmeijer is onder aanderen onderzuker van de Nedersaksische streektaelen in Overiessel en in die rolle verbunnen an de Overiesselakedemie in Zwolle. Hi’j vertelt over et wark van de West-Overiesselse doomnies Pieter Heering en Hermannus Schuurmans uut de jaoren 1883 en 1910. Zi’j maekten in heur vertellings gebruuk van et Nedersaksisch uut heur omgeving, en dat gebeurde benaemens in de dialogen.
’Krijgt de Taalatlas van Oost-Nederland na 60 jaar toch nog een vervolg?’ vragt Philomène Bloemhoff heur of naor anleiding van een riegel nog niet uutgeven taelkaorten. Die hadden aenlik heurd bi’j perf. Klaas Heeroma zien Taalatlas van Oost-Nederland en aangrenzende gebieden. Veur heur pensioen was disse schriever / spreker projektleider streektael an de Iesselakedemie in Zwolle.
Bert Groenewoudt is archeoloog en senior-onderzuker laandschop Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Tegere mit mitauteurs Jan Willem de Kort en Stijn Heeren brengt hi’j een beschouwing angaonde Heidense tafrelen in Twente. De betekenis van de recent ontdekte pre-Christelijke cultusplaats bij Hezingen. De kristianisering was gien kwessie van inkelde jaoren, mar duurde ieuwen en ieuwen, zo stellen de auteurs. Archeologische voonsten getugen.
Ommeraek interessaant is ok Arjan Sterken zien bi’jdrege ‘De Ambigue Doden: Naolopers en heur onzekere alliantie in Noord-Nedersaksische volksvertellings’. Hi’j geft o.a. een beeld van hoe deurverteld wodde dat bepaolde doden nao heur verstarf om een bepaolde reden nog even in de gewone wereld weerommekwammen. Sterken is docent en promovendus bi’j Vergeliekende Religiewetenschoppen an de Radboud Universiteit in Ni’jmegen.
An et aende van de symposiumdag wodden de ni’jste Heliand-vertaelings in et Nedersaksisch prissenteerd. De iene is in et Sallaans, deur Jan Nijen Twilhaar, de twiede in et Stellingwarfs, deur Henk Bloemhoff. Toegelieke wodde ok Timothy Sodmann zien ni’je uutgifte van de Ooldsaksische Heliand-tekst zels prissenteerd (Heliand. De Oudsaksische tekst).
Jan Nijen Twilhaar gaot in zien lezing in op de perblematiek van et vertaelen van de Heliand-tekst in Nedersaksisch van now. Vergeliekenderwieze kommen daor uutienlopende opvattings bi’j an de odder. Nijen Twilhaar is pensioneerd hogeschoeleheufddocent (Hogeschool Utrecht); onder meer is hi’j Book Reviews Editor Nederlandse Taalkunde (Dutch Linguistics)
Henk Bloemhoff was tot zien pensioen hogeschoeleheufddocent Nederlaans (NHL Stenden Hogeschool) en eerder onder meer taelkundige veur et Stellingwarfs. In dit jaorboek gaot hi’j krek as Nijen Twilhaar ok in op ‘e Heliand, mar dan heufdzaekelik op ‘e Stellingwarver vertaeling. Mar veurofgaond geft hi’j ri’j ommedaenken an de vraoge tot hoeveer in Nederlaand et Ooldsaksisch bruukt west hebben moet. As anwiezings beschouwt hi’j de spiegeling van de Oold- en Nedersaksische klaankontwikkelings in een tal plaetselike taelvariëteiten van vandaege-de-dag.
Anvullend in et boek bin nog twie extra bi’jdregen opneumen. De eerste is die van Henk Nijkeuter, heufd ofdieling kollekties en pebliek bi’j et Drents Archief, Rieksarchivaris in Drenthe en gemientearchivaris van Assen. Nijkeuter gaot in op biezunderheden van Drenthekenner Jan Naarding zien vertaelwark van de Reynaert in et Drents. Disse bi’jdrege verscheen eerder in de Ni’je Drentse Volksalmenak. Henk Bloemhoff sluut disse dadde oflevering van Jaorboek Nedersaksisch of mit een bespreking van Tsead Bruinja zien ‘eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie’. Die bespreking komt ok in Roet. Drents letterkundig tiedschrift jg. 45 (2023), winternommer 22-23.
Niet in dit jaorboek verscheen de tekst van de video-bi’jdrege van dr. Ingrid Rembold, ‘Reflections on the Saxon Heliand’, om een technische reden. De lezer kan liekewel veul geweerwodden uut heur artikel ‘The Christian message and the laity: the Heliand in post-conquest Saxony’, in N. Edwards, M. Ni Mhaonaigh en R. Fletchner (red.), Transforming Landscapes of Belief in the Early Mediaval Insular World and Beyond [etc.]. Turnhout: Brepols, 2017. Ingrid Rembold is docent Middelieuwse geschiedenis an de universiteit van Manchester. Heur proefschrift van 2014 wodde in 2018 uutbrocht mit as titel Conquest and Christianization: Saxony and the Carolingian World, 772-888 [etc.] Cambridge: Cambridge University Press. Disse studie zol invloedriek wodden.
Spietig genoeg kon dr. Timothy Sodmann niet mitdoen an et symposium en zo kon hi’j ok niet bi’j de prissentaosie van zien ni’jste Heliand-uutgifte wezen. As alternatief veur zien veurneumen tekst ‘De Heliand als kunstwerk’ kuj’ et beste de inleiding van zien ni’je boek lezen (zie hierboven).
Technische gegevens van et Jaorboek Nedersaksisch 3 (2022): groot fermaot, 133 pp., pries € 38,50. Et boek kan besteld wodden op boekenbestellen.nl, mar ok bi’j de plaetselike boekwinkel en via bol.com.
Anvullend in et boek bin nog twie extra bi’jdregen opneumen. De eerste is die van Henk Nijkeuter, heufd ofdieling kollekties en pebliek bi’j et Drents Archief, Rieksarchivaris in Drenthe en gemientearchivaris van Assen. Nijkeuter gaot in op biezunderheden van Drenthekenner Jan Naarding zien vertaelwark van de Reynaert in et Drents. Disse bi’jdrege verscheen eerder in de Ni’je Drentse Volksalmenak. Henk Bloemhoff sluut disse dadde oflevering van Jaorboek Nedersaksisch of mit een bespreking van Tsead Bruinja zien ‘eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie’. Die bespreking komt ok in Roet. Drents letterkundig tiedschrift jg. 45 (2023), winternommer 22-23.
