Performance Het Grensland tijdens GRAS24. Foto: Sebastiaan Rodenhuis

Grasnapolsky ontvangt een Europese subsidie voor het artist-in-residency project Het Grensland. Het doel van de Interreg-regeling is om Europese samenwerking te stimuleren en grensbarrières tegen te gaan. Interreg programma’s zijn een onderdeel van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Het Nederlands Letterenfonds en Provincie Groningen dragen ook bij aan de ontwikkeling en voortgang van het unieke artist-in-residency project op gebied van poëzie en taal, waar sinds 2023 zowel Duitse als Nederlandse dichters aan deelnemen.  

Richard Nobbe is een van de dichters van Het Grensland. Performance tijdens Grasnapolsky bij locatie Ennemaborg Midwolda. Foto: Christa Romp

Wie de grens van Noord-Nederland passeert en de Duitse deelstaat Nedersaksen inrijdt, ontdekt dat taal in het grensgebied veelzijdig is. Op de landsgrens wordt vaak zowel Nederlands als Duits gesproken, maar ook streektalen klinken er. Voor Festival Grasnapolsky in het Groningse Scheemda – zo’n 20 minuten van de Duitse grens  – was het in 2023 aanleiding om te onderzoeken of regionale taal onderdeel kan worden van de hedendaagse kunst- en muziekprogrammering.

Het Grensland is een project voor talent op gebied van poëzie en spoken word, en wordt ontwikkeld in samenwerking met NOORDWOORD, Centrum Groninger Taal & Cultuur en het Emsländische en Ostfriesische Landschaft in Duitsland. Deelnemende dichters uit Nederland en Duitsland krijgen tijdens de residentie de kans om te werken aan hun materiaal en ze ontwikkelen een gezamenlijke performance die op Grasnapolsky in première gaat.

Afgelopen maand vond de tweede editie van de artist-in-residency plaats met zes literaire talenten. De dichters kregen tijdens de residentie workshops van experts op het gebied van performance en (streek)taal. Zo schoof zangeres Marlene Bakker aan, die recent haar nieuwe single ‘Zo-as beloofd’ uitbracht en in september kwam met haar nieuwe album Oaventuren.  Onder leiding van regisseur Theo de Groot werkten de dichters aan hun performance. Theo de Groot is theatermaker, docent Groningse taal en cultuur en artistiek leider van PEERD Theater, een gezelschap dat voorstellingen maakt gebaseerd op actuele thema’s met wortels in de Groninger taal, cultuur en geschiedenis.

In de loop van 2024 is de performance ‘Het Grensland’ eveneens te zien zijn op het literair festival Dichters in de Prinsentuin van NOORDWOORD, dat plaatsvindt van 12 tot en met 14 juli.

Nedersaksisch
De Nederlandse overheid tekende in 2018, samen met de provincies Groningen, Drenthe, Friesland, Overijssel en Gelderland, een convenant waarmee het Nedersaksisch een zelfstandig en volwaardig onderdeel van het Nederlands cultureel erfgoed wordt. Het Rijk belooft met het convenant het Nedersaksisch te beschermen en bevorderen. Het Gronings is een variatie van het Nedersaksisch. Daarnaast wordt ook Nedersaksisch gesproken in Drenthe, Overijssel, de Noordoost-Veluwe, de Achterhoek en in Oost- en Weststellingwerf en over de grens in Duitsland.

Voor deelname aan Het Grensland is het niet verplicht om in het Gronings of Plattduuts te schrijven of te performen. De deelnemende dichters hoeven zelfs geen streektaal vloeiend te beheersen, wel moeten ze een duidelijke motivatie hebben waarom zij zich erin willen verdiepen. Dit jaar ontvingen Grasnapolsky en Nederlandse partnerorganisaties aanmeldingen uit Groningen, maar ook uit diverse andere provincies, die vallen onder het Nedersaksisch taalgebied. Er kwamen ook aanmeldingen van dichters uit andere delen van Nederland.

Grasnapolsky
Grasnapolsky vindt jaarlijks plaats in de voormalige strokartonfabriek De Toekomst in Groningen. Het muziekprogramma is een mix van Nederlandse en Belgische muzikale artiesten met een focus op opkomende acts. Daarnaast presenteert Grasnapolsky beeldende kunst op en rondom de industriële erfgoedlocatie van het festival. Samen met makers en kunstenaars zet Grasnapolsky ook andere artistieke (interdisciplinaire) projecten op, waarbij regelmatig lokale verhalen of plekken dienen als inspiratiebron.

Performance Het Grensland tijdens GRAS24. Foto: Sebastiaan Rodenhuis